گالري عكس طبيعت

دريا، اقيانوس جهاني، يا به شكل ساده‌تر، اقيانوس، بدنه آبي متصل آب‌هاي شور مي‌باشد كه ۷۰٫۸ درصد سطح زمين را پوشش مي‌دهد.[۱] دريا آب‌وهواي زمين را معتدل مي‌كند و نقش مهمي در چرخه آب، چرخه كربن، و چرخه نيتروژن دارد. اگرچه از زمان پيشاتاريخ دريانوردي و اكتشاف در دريا رواج داشته است، مطالعه مدرن علمي دريا (اقيانوس‌نگاري) به طور گسترده به سفر چلنجر بريتانيا در دهه ۱۸۷۰ مربوط مي‌شود.[۲] دريا به طور مرسوم به چهار يا پنج بخش بزرگ تقسيم شده است، مواردي مانند آرام را اقيانوس گويند، و مواردي مانند مديترانه را دريا گويند. 

در زبان پهلوي اين واژه به ريخت drayâb بوده است. «واژه زرنگ كهن‌ترين نام سيستان و زاولستان است و در سنگ‌نوشتهٔ بيستون به گونهٔ زرنگا آمده است. به باور پژوهشگران، زرنگ و زريه كه به زبان اوستايي به معناي دريا است، و دريه به فارسي هخامنشي و زريا در زبان پهلوي و دريا به زبان امروزي همه يكي است.»[۳] بزرگ‌ترين درياهاي جهان عبارتند از: درياي مديترانه، درياي برينگ، درياي كارائيب، درياي اختسك.

با توجه به شرايط فعلي رانش قاره‌اي، نيم‌كره شمالي اكنون به طور نسبي بين خشكي و دريا تقسيم شده است (با نسبت ۲:۳) اما نيم‌كره جنوبي به شدت اقيانوسي است (۱:۴٫۷).[۴] در اقيانوس پهناور، مقدار نمك حدوداً ۳٫۵ درصد جرم آن را تشكيل مي‌دهد، البته اين مقدار مي‌تواند در آب‌هاي محدود به خشكي، در نزديكي دهانه رودخانه‌هاي بزرگ، يا اعماق زياد متفاوت باشد. حدود ۸۵ درصد جامدات موجود در آب دريا را سديم كلريد تشكيل مي‌دهد. جريان‌هاي اعماق دريا از اختلاف در دما و ميزان نمك حاصل مي‌شوند. جريان‌هاي سطحي نيز از اصطكاك موج‌هاي توليد شده در اثر وزش باد و جزر و مد پديدار مي‌شوند. تغييرات سطح آب دريا نيز نتيجه جاذبه ماه و خورشيد است. مسير تمام اين‌ها به وسيله مناطق وسيع سطح آبي و زير آبي تعيين مي‌شوند، كه حاصل حركت وضعي زمين مي‌باشند (اثر كوريوليس).

تغييرات پيشين در سطح دريا فلات قاره، مناطق كم عمق در دريا نزديك خشكي، را ايجاد كرده‌اند. اين آب‌هاي غني از مواد معدني سرشار از زندگي اند، كه براي انسان‌ها منابع غذايي قابل توجهي (در اصل ماهي، ولي همچنين صدف، پستاندار دريايي، جلبك دريايي) فراهم مي‌كنند، كه هم در حيات وحش ماهي‌گيري مي‌شوند و هم پرورش مي‌يابند.

متنوع‌ترين مناطق در اطراف آب‌سنگ‌هاي مرجاني گرمسيري قرار دارند. زماني شكار نهنگ در دريا، آزاد و رايج بود، اما كاهش تعداد نهنگ‌ها موجب ايجاد كنوانسيون بين‌المللي تنظيم صيد نهنگ و در نهايت توقف صيد نهنگ شد.

اقيانوس‌نگاري نشان داده است كه حيات تنها محدود به آب‌هاي سطحي نورگير نيست: حتي در اعماق و فشار زياد، مواد معدني جريان يافته از دريچه‌هاي گرمايي از اكوسيسيتم منحصر به فرد خود پشتيباني مي‌كنند. حيات ممكن است از آن‌جا آغاز شده باشد، و سفره‌هاي ميكروبي دريايي به طور عمومي حاصل رويداد بزرگ اكسيژني جو زمين مي‌باشند؛ هم گياهان و هم جانوران در ابتدا در دريا فرگشت يافته‌اند.